Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.4 Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna.

Okres realizacji: 2017-2023

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe
przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP)

Cel projektu: poprawa stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, występujących na obszarach Natura 2000, leżących na gruntach zarządzanych przez Lasy Państwowe.

Cele szczegółowe: polepszenie lub przywrócenie właściwych warunków siedliskowych, zabezpieczenie ostoi występowania i miejsc rozrodu populacji zagrożonych gatunków oraz redukcja zagrożeń, ograniczenie rozprzestrzeniania się obcych gatunków inwazyjnych.

Zakres projektu obejmował wykonywanie działań – najlepszych praktyk w ochronie gatunków i siedlisk, zgodnie z zapisami planów zadań ochronnych, planów ochrony oraz planów urządzenia lasu sporządzonych dla obszarów Natura 2000.

Katalog wykonanych prac:

• dostosowanie składu gatunkowego do potrzeb gatunku lub siedliska,
• zabiegi czynnej ochrony siedlisk (w tym np. ekstensywne użytkowanie kośne lub kośno-pastwiskowe łąk, budowa zastawek, przegród, blokowanie rowów melioracyjnych w celu utrzymania określonego uwilgotnienia),
• zabiegi czynnej ochrony gatunków (w tym: wieszanie budek lęgowych, budowa platform lęgowych, zabezpieczanie miejsc rozrodu, lęgowisk, zimowisk, sadzenie roślin żywicielskich dla motyli i in.),
• zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych (np. czeremchy amerykańskiej, rdestowców),
• monitorowanie występowania gatunków chronionych,
• kanalizacja ruchu turystycznego (np. tworzenie i wyposażenie ścieżek edukacyjnych, tras nordic walking),
• ograniczenie drapieżnictwa (duże zagrożenie dla chronionych gatunków ptaków stanowią drapieżniki, których presję ograniczano w różny sposób, np. przez odstrzał, odłów i wywiezienie w dalsze rejony, zastosowanie odstraszających preparatów).

Zakres rzeczowy zadania realizowanego przez Nadleśnictwo Dębno w ramach niniejszego projektu obejmuje ochronę czynną puchacza poprzez budowę platformy gniazdowej dla tego gatunku.

Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe"

Mapa 1. Nadleśnictwa biorące udział w projekcie oraz obszary Natura 2000, na których był on realizowany

Liczba obszarów Natura 2000, na których były prowadzone działania: 117

Liczba RDLP realizujących projekt: 16

Liczba nadleśnictw realizujących projekt: 114

Efekty projektu

Najistotniejszym rezultatem projektu była powierzchnia siedlisk, których stan ochrony został poprawiony bądź wzmocniony poprzez przeprowadzone działania ochrony czynnej.

• powierzchnia siedlisk wspieranych w zakresie uzyskania lepszego statusu ochrony (CI): 14 893 ha
• liczba typów siedlisk objętych działaniami ochronnymi: 30 szt.
• liczba gatunków objętych działaniami ochronnymi: 32 szt.

Wartość projektu:

Całkowity koszt realizacji projektu: 30 305 005,14 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 23 379 179,85 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 19 872 302,87 zł

Link do filmu o projekcie: kliknij tutaj

Nazwa projektu: "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Okres realizacji: 2016-2023 r.

Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.

Cele uzupełniające:
•    rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
•    szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
•    dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
•    skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.

Dofinansowanie zostało przeznaczone na:

• rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
  • budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
  • zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
  • doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
  • budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
• wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
• zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)

Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"

Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt

Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:

• zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
• podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
• zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
• ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
• poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
• ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.

Zakres rzeczowy zadań realizowanych przez Nadleśnictwo Dębno w ramach niniejszego projektu obejmował zakup samochodu patrolowo-gaśniczego oraz sprzętu do lokalizacji pożarów.

Wartość projektu

Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł

Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł

Link do filmu o projekcie: kliknij tutaj

Nazwa projektu: Zrównoważona turystyka na obszarach Natura 2000 w nadleśnictwach Międzyzdroje, Dębno, Myślibórz, Ośno Lubuskie i Trzebież

Beneficjent: Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych (RDLP) w Szczecinie

Projekt realizowany w nadleśnictwach: Dębno, Międzyzdroje, Myślibórz, Ośno Lubuskie
i Trzebież

Kwota wydatków kwalifikowalnych: 2 526 085,16 zł, kwota dofinansowania 2 147 172,00 zł

Planowany okres realizacji: lata 2017 – 2022

Liczba typów siedlisk objętych działaniami ochronnymi: 12

Liczba gatunków objętych działaniami ochronnymi: 14

Powierzchnia siedlisk wspieranych w celu uzyskania lepszego statusu ochrony - 684,25 ha

Opis projektu: Celem projektu jest wdrożenie działań służących ochronie siedlisk przyrodniczych oraz rzadkich i chronionych gatunków na obszarach Natura 2000,
w rezerwatach przyrody oraz poza nimi, głównie przed nadmierną antropopresją spowodowaną ruchem turystycznym. Cel projektu zostanie zrealizowany głównie poprzez stworzenie i modernizację infrastruktury oraz szlaków, które pozwolą na ukierunkowanie ruchu turystycznego i ochronę cennych przyrodniczo miejsc. W ramach zadania zaplanowano również działania z zakresu ochrony czynnej, ukierunkowane na takie gatunki jak kozioróg dębosz, pachnica dębowa oraz kumak. Celem dodatkowym projektu jest podniesienie świadomości społeczeństwa na temat obszarów Natura 2000.

W ramach niniejszego Projektu na terenie Nadleśnictwa Dębno zrealizowano następujące zadania:

1. Budowa drewnianej wieży widokowej z wytyczonym podejściem i ogrodzeniem na terenie Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego „Porzecze".

2. Modernizacja Miejsc Postoju Pojazdów, Miejsc Wypoczynku oraz ścieżki edukacyjnej „Nasze drzewa” i wyposażenie ich w urządzenia turystyczne, tj. wiaty z ławostołami, ławostoły, stojaki na rowery, kosze na śmieci, paleniska, ogrodzenia, drogowskazy.

3. Wykonanie, dostawa i montaż tablic edukacyjnych i informacyjnych wraz z drewnianymi stelażami.

4. Dodatkowo w ramach Projektu zakupiono lunetę do obserwacji faunistycznych oraz ornitologicznych wraz z okularem, statywem i futerałem oraz 10 lornetek do obserwacji faunistycznych oraz ornitologicznych.

Nadleśnictwo Dębno uczestniczy w realizacji projektu pn. "Ochrona rybołowa Pandion haliaetus na wybranych obszarach SPA Natura 2000 w Polsce".

Celem projektu: zatrzymanie spadku oraz uzyskanie wzrostu liczebności rybołowa na terenie Polski.

Cel projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących etapów:

1. Identyfikacja stanowisk rybołowów i czynników stanowiących dla nich zagrożenie we wszystkich stanowiskach w Polsce położonych na obszarach Natura 2000 SPA, wraz z analizą czynników ograniczających występowanie rybołowów na obszarach sieci Natura 2000 SPA.
2. Objęcie specjalną ochroną wszystkich znanych stanowisk poprzez powołanie sieci opiekunów gniazd i stanowisk.
3. Objęcie monitoringiem satelitarnym 15 rybołowów łącznie w trakcie 3 lat.
4. Odtworzenie stanowisk rybołowów poprzez budowę nowych 232 gniazd na drzewnych oraz 50 gniazd na słupach wysokiego napięcia.
5. Zwiększenie bazy żerowej na ich łowiskach w obszarach Natura 2000 SPA w Polsce oraz wzrost wiedzy osób zarządzających jeziorami i stawami.
6. Zawiązanie ścisłej współpracy międzynarodowej poprzez wykorzystanie wiedzy i doświadczeń z Niemiec, Szwecji, Finlandii i Szkocji oraz transfer najlepszych praktyk na tereny Litwy. Organizacja dwóch konferencji międzynarodowych oraz 3 warsztatów prowadzonych przez ekspertów z zagranicy w celu zwiększenia wiedzy o najlepszych praktykach ochrony rybołowów zagranicą.
7. Wypracowanie wytycznych dotyczących współpracy międzyinstytucjonalnej w celu wykrywania lub zapobiegania przestępstwom na przyrodzie "Wild Life Crimes".
8. Wypracowanie wytycznych dla zrównoważonej gospodarki rybackiej w rejonach występowania rybołowa.
9. Wypracowanie wytycznych dotyczących ochrony rybołowa dla Europy Środkowej
10. Wzrost świadomości społeczeństwa na temat występowania i biologii rybołowów w Polsce poprzez realizację konkursów dla dzieci, szkolenia specjalistyczne oraz kampanię w mediach promująca realizację projektu oraz ochronę rybołowa.

Projekt dotyczy ochrony gatunku wymienionego w m.in:

• Załączniku I Dyrektywy Ptasiej.
• Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt (2001) gdzie gatunek ma status VU –gatunek narażony na wyginięcie.
• Załączniku II konwencji z Bonn
• Załączniku II konwencji Waszyngtońskiej (CITES).

Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem z dnia 7 października 2014 r. o ochronie gatunkowej zwierząt rybołów jest gatunkiem objętym ochroną ścisłą i wymaga ochrony czynnej. Obecnie w Polsce jest bardzo nielicznym gatunkiem (ok. 30 par) z tendencją spadkową populacji, o wysokim statusie zagrożenia, dla którego utrzymanie stabilnej populacji wymaga podjęcia działań ratunkowych daleko wykraczających poza ochronę bierną. Rybołów jest jednym z najrzadszych lęgowych.

Zakres rzeczowy zadania realizowanego przez Nadleśnictwo Dębno w ramach niniejszego projektu obejmuje ochronę czynną rybołowa poprzez montaż 3 platform na słupach wysokiego napięcia

Budżet projektu:

Całkowity budżet projektu wynosi: 1 373 484 EURO

Fot. M.Kowańdy-Cholewińska

Nadleśnictwo Dębno otrzymało w 2010 r. dotację z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na dofinansowanie przedsięwzięcia pn. „Dostawa i montaż komór chłodniczych do przechowywania nasion oraz agregatu prądotwórczego w Wyłuszczarni Nasion w Dębnie".
Projekt realizowany był w ramach programu priorytetowego Ochrona i zrównoważony rozwój lasów.
Koszt całkowity projektu wyniósł 316,5 tys. zł netto.
Celem głównym projektu było zachowanie trwałej wielofunkcyjności lasów, zgodnie z Polityką Leśną Państwa, a celem szczegółowym: ochrona różnorodności biologicznej oraz leśnych zasobów genowych.
W ramach projektu zostały zrealizowane:
1)    Dostawa i montaż komory chłodniczej do przechowywania nasion drzew iglastych,
2)    Dostawa i montaż komory chłodniczej do przechowywania nasion drzew liściastych,
3)    Montaż elektrycznych instalacji sterowniczych, wraz z zabezpieczeniem, zapewniających całodobowy monitoring z powiadomieniem o przekroczeniu parametrów temperatury,
4)    Dostawa i montaż agregatu prądotwórczego z silnikiem wysokoprężnym